Moving Gallery – Kunst die beweegt

Door Lou Vos

Het is de eerste koude dag van november wanneer ik naar de Monseigneur van de Weteringstraat 69 fiets. Die middag wordt de laatste expositie van Moving Gallery op deze locatie geopend. De galerie moet haar naam letterlijk gaan verwezenlijken en een nieuwe plek vinden. Vier jaar lang bood deze locatie ruimte aan beeldende kunst. Wanneer ik mijn fiets tegen de gevel aan de overkant zet, komt Marcel Lebon (co- galeriehouder) net ook aan fietsen. Binnen is het behaaglijk, huiselijk bijna. Arnoud van Mosselveld vraagt of ik koffie wil. We zitten gezamenlijk aan de ronde tafel.  

Deze slottentoonstelling ‘Van Oers x 3’ laat werken zien van drie gezinsleden van de familie van Oers. Aan de muren in de grote rauwe ruimte hangen grote en kleine schilderijen in zachte kleuren en licht opgezette verfstreken van Romee van Oers. Gouache op linnen, een ongebruikelijke combinatie. Je voelt dat de druppeltjes verf een beetje op het linnen blijven staan voordat ze drogen. De vluchtige, krachtige verfstreken vullen het hele vlak. Ze slingeren soepel en dansend over het witte doek. Voor mij zijn het juist de kleine doeken die er uitspringen. Het lijkt of ze te klein zijn voor haar grote gebaar. De rode verfstreken floepen er aan de zijkant af en vliegen in gedachten de ruimte in. Het heeft iets van transparante vitrage. Ertussen hangen werken van haar vader Lauran Van Oers. In het portret ‘Fail again’, oliepastel op papier (2022), kijkt hij tussen zijn vingers door, de toeschouwer schuchter aan. In het kriebelige, beweeglijke en krachtige handschrift zie je de vele pogingen van het zoeken en tekenen. Vegen en vlekken vullen dat aan. Het geheel verwijst naar de beroemde uitspraak van Samuel Beckett: “Ever failed. No matter. Try again. Fail again. Fail better.” Voor mij van grote betekenis. Zonder fouten te maken geen resultaat, geen groei. Zelf ben ik opgegroeid met een moeder die schilderde en die mij leerde dat gummen geen optie is: “door je fouten heen tekenen”, zei ze, en dat is een grote levensles. 

Op de grond staat een kleine monitor te snorren met het bekende storingsbeeld van de televisie. Tussen de gespikkelde beelden door verschijnt af en toe een stukje straat. Het is een video van Suzanna van Oers. ‘Sneeuwbeeld’ (2022), en ja het sneeuwt in de televisie. Zo kon je dat als kind ook zien. Het is de eenvoud die raakt. Wanneer ik de trap op naar boven ben gelopen, kom ik op de terugweg in de kleine achterruimte Suzanna tegen. Ze legt de laatste hand aan haar videopresentatie. In de hoek zwemmen twee visjes heen en weer over een transparant golvend gordijntje, het is een magisch beeld. 

De digitale animaties van Suzanna heb ik leren kennen via Moving Gallery en ze fascineren me al langer. Ze wekken een kinderlijk plezier op. In de grote ruimte draait de video ‘Aan Tafel’ (2020) waarin zij op de muur een tafel met stoel heeft getekend. Ze gaat zitten op de getekende stoel op de wand en legt haar been nonchalant op de tafel. Dan staat ze weer op. Het geheel herhaalt zich een aantal keer. Ze speelt met de twee- en driedimensionaliteit en doet ons geloven dat het klopt, dat dit de werkelijkheid is. Als kijker ben je verrast door de overtuigende kracht van het geheel. Wat je ziet, is wat je ziet, het klopt niet en toch klopt het. De beelden vallen samen tot een nieuwe werkelijkheid.

Terwijl Suzanna haar video installeert, kijken we samen naar hoe zij in deze video ‘skrrrt’ (2020) met haar hand een autootje voor haar deur op straat heen en weer beweegt. “Het is een manier van kijken naar mijn omgeving en hoe ik die dan interpreteer”, zegt ze. “Dit autootje doet me heel erg denken aan vroeger. Ik heb wel vaak dat ik iets zie en dat ik dat dan wil aanraken. Alsof ik er een relatie mee wil aangaan. Mijn hand komt er vaker in voor omdat ik iets zie en ik dat dan dichterbij wil halen.” Ook hier speelt Suzanna met de werkelijkheid. “En dat terwijl het helemaal niet zo gemanipuleerd is, het is voor mij eigenlijk gewoon echt. En dat is wat ik wil laten zien, dat als je stil staat en om je heen kijkt dat er dan al zoveel betovering is.”

Ondertussen zwemmen de visjes vrolijk verder op het gordijntje in de hoek. Hier speelt de werking van geprojecteerd licht een rol. Suzanna: “Het komt door mijn fascinatie voor licht. Op de middelbare school leerden we twee theorieën: de ene dat licht een golf is en de andere theorie dat het een deeltje is. Het zijn twee totaal verschillende dingen maar blijkbaar is het allebei tegelijkertijd waar. En dat vind ik heel erg leuk. Hoe dit ontstaat is niet zozeer vanuit het denken maar veel meer vanuit het spelen. Toen ik vroeger met licht en met spiegeltjes aan het spelen was viel mij op dat het licht volgt waar je het op projecteert, waardoor een beweging gesuggereerd wordt.”

Suzanna speelt met het licht, de techniek en de werkelijkheid. Ze is een goochelaar met een grote kijkdoos. En een goochelaar verklapt zijn geheimen niet. Maar wie goed kan kijken en het spelen nog niet is verleerd, ziet de werkelijkheid zelf met nieuwe ogen.

In 2018 begonnen Arnoud van Mosselveld en Marcel Lebon Moving Gallery op deze locatie. Marcel als kunsthistoricus en Arnoud als schilder in de naastgelegen atelierruimte. Kwaliteit, spontaniteit en ‘afwisselendheid’ zijn karakteristiek voor hun keuzes. Ze tonen graag werk van ‘jonge’ kunstenaars. Marcel vult aan: “ze hoeven geen 20 te zijn als ze maar relatief dicht bij hun debuut staan. De oudste jonge kunstenaar was 61 jaar toen ze bij ons debuteerde.”

Met deze expositie sluit Moving Gallery, na 4 jaar en ruim 19 exposities, haar deuren op de Monseigneur van de Weteringstraat. Arnoud en Marcel zijn op zoek naar een nieuwe plek in Utrecht om kunstenaarstalent een podium te geven: geen gladgestreken witte muren maar het liefst weer een ruwe ruimte waar de kunst de hoofdrol speelt. “En het liefst toch ook een vaste plek”, zegt Arnoud, en terwijl hij wat kleine danspasjes maakt: “Want Moving Gallery is geen pop-up galerie het is de kunst die beweegt, die raakt.”  

Van Oers x 3, nog te zien tot en met 11 december 2022.