Schaduwspel en witte wolken – Amie Dicke in Landhuis Oud Amelisweerd
Door Anna van Suchtelen
De dag is bloedheet als ik naar Utrechts geliefde achtertuin fiets: Amelisweerd. Op mijn hoede voor de boswachter parkeer ik mijn fiets bij een bospad, en ga lopend verder over kronkelende paden. Zonvlekken, ruisende bladeren, vogelgekwetter. Ik ben op weg naar Landhuis Oud Amelisweerd, de achttiende-eeuwse buitenplaats waarin koning Lodewijk Napoleon een blauwe maandag bivakkeerde. Het Centraal Museum zal de komende vijf jaar op de eerste verdieping een podium bieden voor kunstenaarssolo’s. Amie Dicke (Rotterdam, 1978) is er als eerste te gast.
Ik loop de trap op: de tekeningen en schilderingen in het trappenhuis van kunstenaars die hier eerder verbleven schemeren achter halfdoorzichtig linnen. Nog op de treden loop ik tegen Dickes eerste werk aan: twee vrouwenbenen die niet stijgen als ik, maar dalen. Een monumentale trap af. Het lijkt een decor van een mode-fotoshoot. Het model is hooggehakt. De rest van haar bestaat uit een krasserige witte wolk: ze is weggeschuurd.
Ik volg de route langs het werk, waarin Dicke haar materiaal, afkomstig uit modetijdschriften, boeken en kranten, te lijf gaat met een chirurgisch mes, een schuurmachine, spijkers en cosmetica. Figuren duiken op en verdwijnen. Glossy mannen bedekt Dicke met haar hand en met sigaret- en wierookas: Handle Him, Ash Him. Glossy vrouwen versnijdt ze tot Seahorse en Coral. Verderop komen de modellen los van het platte vlak, afgedrukt op metaal zijn ze tot 3-D gesneden, abstract geworden van opzij. Bij de weggeschuurde werken blijven geheimzinnige witte wolken over, net als bij de benen die me bij de start tegemoet liepen. En handen. Overal zie ik handen.
Eén kamer lijkt ingericht als kapel. Over een schilderij van een biddende heilige, een foto in een kunstboek, valt de schaduw van Dickes hand net boven de devoot gevouwen madonnahanden. In een schaduwspel – dierfiguren op de muur – kijkt het madonnaoog door het rondje van Dickes handpalm. Wonderlijk, dit religieuze beeld. Hoewel: ik liep al langs een panty die tot een kruis is opgerekt. Ik zoek de titel op: Her Name is Plato. Aha. Plato’s grot. Hoe zat dat ook alweer, met die schaduw op de grotwand? Iets met verschillende werkelijkheden, de waarneembare wereld van alledag en de niet-waarneembare wereld van de abstractie, van de ideeën. Later opzoeken. Hoe zit het met de schaduwhand van de kunstenaar?
Het is een prachtige, gelaagde tentoonstelling. Het allermooist vind ik de wisselwerking van het werk met het huis. Oud Amelisweerd past Dicke als een jas. De kleuren van de foto’s glijden naadloos over in die van een deur, een houten vloerplank, een schouw. Strepen zonlicht uit de ramen snijden door de kamers: de helwitte lichtlijnen kopiëren de uitgesneden stroken papier en aluminium. In het glas van het ingelijste werk zie ik groene rechthoeken. Buiten komt binnen in de weerspiegeling van de bomen, de Kromme Rijn, die mensen die voor het huis hun kano’s op de oever trekken en een kleed klaarleggen voor een picknick in het gras.
De wisselwerking met de muren van het huis spant de kroon. Die zijn onttrokken aan het oog door opgespannen semitransparant linnen, dat nauwelijks iets laat doorschemeren van het behang erachter. Een verdieping lager bekleedt achttiende-eeuws Chinees behang de muren: uniek in Europa. Reden genoeg om te gluren naar wat er hier achter het kaasdoek zit. Zie ik patronen? Kleuren? Precies zo probeer ik tot de ziel van de versneden figuren te komen. Te raden wat er achter een hand zit, achter een witte wolk. Waar gaat het om? Om de eerste, onversneden versie? Om de tweede bewerkte? Creëert Dicke een nieuw personage, juist door weg te halen?
Op het terras van de Veldkeuken, het café-restaurant in het koetshuis ernaast, bekijk ik Oud Amelisweerd van een afstandje. Een huis met zoveel geschiedenis. Zoveel levens. Ik zit aan de Kromme Rijn onder de kastanjeboom. Als ik omhoog kijk, zie ik de reflectie van het water op de bladeren, in een eindeloos bewegend ritme. Schaduwvlekken aan mijn voeten. Een waterlichtvlek is eigenlijk ook een soort schaduw: het negatief ervan. De bladeren lijken wel uitgeknipt. Ineens zie ik ze overal: schaduwen, contouren, het weggeknipte, de leegte. De leegte vult zich met betekenis. Dat wat niet zichtbaar is, wordt door Dickes blik aanweziger dan ooit.
Foto’s: Anna van Suchtelen.
Amie Dicke
Solo
Centraal Museum in Landhuis Oud Amelisweerd
16 april t/m 21 augustus 2022
www.landhuisoudamelisweerd.nl
Anna van Suchtelen is kunstenaar en schrijver. Momenteel werkt zij voor Uitgeverij Cossee aan haar tweede boek. Tekst en verhalen spelen een cruciale rol in haar beeldend werk, dat bestaat uit installaties, audio en film, grafiek en publicaties. Haar projecten, vaak context-gerelateerd en interactief, onderzoeken de zintuigen, geheugen en tijd. Haar werkruimte bevindt zich in de oude gevangenis op het Wolvenplein.