Een tentoonstelling meedragen

Een tentoonstelling meedragen

Door Maarten Buser

Hoe haal je kunst uit de strakke, witte tentoonstellingsruimte en geef je die een plaats in het dagelijks leven? Dit is een vraag die collectief Zonderpunt al langer bezighoudt en de inspiratie vormde voor een draagbare expositie, die te zien zal zijn tijdens de kunstmanifestatie CareFull.

Het collectief Zonderpunt is ontstaan in 2018, korte tijd nadat de groepsleden afgestudeerd waren aan de HKU. Zo konden ze gebruikmaken van elkaars netwerk en hadden ze altijd een klankbord in de buurt. De groep bestaat uit Imke Akihary, Leonie de Bruin, Rianne Snik, Jesse Steenkist, Janneke Veerman, Samantha Vlaming en Froukje van de Weg. We spreken elkaar in de vakantieperiode, waardoor alleen Rianne en Janneke kunnen aansluiten. Gelukkig zijn de kunstenaars inmiddels zo goed op elkaar ingespeeld dat ze voor de hele groep kunnen spreken. Dat moet ook wel, met zo’n intensieve samenwerking. Rianne: ‘We spreken elkaar (twee)wekelijks en zorgen voor een afwisseling van vergaderingen, besprekingen van elkaars kunst, inspiratieavonden en actieve werkvormen.’

Een tentoonstellingsruimte op straat

Het collectief biedt gezamenlijke kansen om onderwerpen en vormen te verkennen die niet direct bij de afzonderlijke oeuvres passen. Rianne: ‘We werken vaak uit de behoefte om verschillende manieren van exposeren te onderzoeken.’ Janneke: ‘Dat is iets dat ons als collectief bezighoudt; niet zozeer in onze individuele praktijk.’ De bijdrage van Zonderpunt aan CareFull heet A series of walking white cubes. Het gaat om een draagbare expositie, vernoemd naar de white cube: de strakke, witte binnenruimte van musea en galerieën. Dit is nog altijd de vertrouwdste manier van kunst laten zien. Maar wat als je tentoonstellingen naar búíten brengt, bijvoorbeeld op straat? Deze vraag werd bovendien behoorlijk actueel toen musea en galerieën, vanwege de coronapandemie, hun deuren meerdere keren moesten sluiten.

Zonderpunt wilde met dit vraagstuk aan de slag en liet zich daarbij onder meer inspireren door de sandwichman. Je hebt er ongetwijfeld weleens eentje gezien: een persoon met twee grote sandwichborden om zich heen, waarop reclameboodschappen staan. Rianne: ‘We vroegen ons voor dit project af op welke manieren je op straat beelden ziet. Dat is vaak reclame. Het idee om mensen te lokken sprak ons ook aan.’ Die draagbare vorm vraagt natuurlijk om de nodige creativiteit en beperkt zich niet alleen tot sandwichborden: ook een hoed is bijvoorbeeld een mogelijkheid. Janneke: ‘Rianne en ik maken beide tweedimensionaal werk. Dat hangen we op; dat is wat letterlijker. Samantha daarentegen werkt sculpturaler, wat zich weer anders uit in de draagbare expositie.’ In die zin is A series of walking white cubes een goede metafoor voor de praktijk van het collectief. Rianne: ‘In de draagbare expositie kunnen we enerzijds samen spelen en experimenteren, en kunnen we anderzijds ons individuele werk een prominente plek geven. Dat wil trouwens niet zeggen dat we elk een eigen tentoonstelling hebben: we gaan juist werk samenvoegen en naast elkaar zetten.’

In gesprek

De draagbare expositie biedt bovendien een kans voor de afzonderlijke leden om hun favoriete thema’s op een andere manier te benaderen. Terugkerende onderwerpen zijn onder meer het spel, vallen en opstaan, en zorg. Deze interessegebieden overlappen elkaar ook gedeeltelijk, waardoor de kunstenaars elkaar kunnen inspireren. Janneke: ‘Als je kunst maakt, is er altijd sprake van een toeschouwer. Dan zijn collectiefgenoten natuurlijk heel handig. Dan hebben we het over dingen als: ‘Welke associaties heb je bij dit werk? Wat brengt het over?’ Rianne: ‘Door zulke gesprekken krijgen we een beter beeld van hoe onze kunst gezien wordt door anderen.’

Die blik van de ander en daarover praten, daar draait A series of walking white cubes misschien nog het meeste om. Janneke: ‘We zien dit project ook wel als een uitprobeersel. Werkt dat wel, een draagbare expositie? De ervaringen kunnen we meenemen naar een volgend project.’ Rianne: ‘Het mooie is dat we via deze vorm veel onderzoek kunnen doen. We staan op diverse locaties, horen reacties van mensen, ontdekken welke vormen waar werken. Zoiets zouden we misschien ook op festivals kunnen doen. Er zijn heel veel mogelijkheden. Dit onderzoek is al langere tijd een wens van ons, die nu handen en voeten krijgt.’ Rianne: ‘We willen letterlijk in gesprek gaan met ons publiek, om anderen te prikkelen om op een andere manier naar kunst te kijken.’


www.zonderpunt.com

Kunstmanifestatie CareFull

10 september t/m 30 oktober 2022

www.artutrecht.com/carefull

Kunstmanifestatie CareFull is een route met ruim 50 kunstenaars op meer dan 20 bijzondere locaties in en rondom Utrecht. Ontdek het werk van diverse makers rondom het thema ‘zorg’ in de breedste zin van het woord. Zorg voor elkaar, je omgeving, de natuur en jezelf. De kunstenaars reflecteren op de thema’s van nu. Hoe dragen we zorg voor elkaar? Voor mensen en gemeenschappen, natuur en onze (gebouwde) omgeving?

De kunstmanifestatie maakt een slinger door de oude binnenstad, maar doet ook de bijzondere buitenplaatsen en tuinen in en rond Utrecht aan. Denk aan de kloostertuin van Buitenplaats Doornburgh, Landhuis Oud Amelisweerd en het fort van het Waterliniemuseum in Bunnik. Er is voor ieder wat wils. Van kunstinstallaties, tentoonstellingen, en performances tot wandelingen en ervaringsdiners.

footer anchor